WYDARZENIA
 Bezpłatne webinaryKonferencje, szkolenia, warsztaty

Czwartkowe wieczory z Science - Barwy ochronne

W dniu 18.11.2021 r. w godzinach od 18.00 do 20.15, w ramach „Czwartkowych wieczorów z Science”, poprzez platformę internetową Zoom, odbył się pokaz filmu "Barwy ochronne". Słowo wstępne wygłosił reżyser, profesor Krzysztof Zanussi. W pokazie uczestniczyło 97 osób.

Na początku spotkania prezes Fundacji Joanna Gruba przedstawiała zakres działania fundacji oraz zaprosiła zebranych na seans „Barw ochronnych”. Następnie reżyser Krzysztof Zanussi, podzielił się z zebranymi kilkoma przemyśleniami i inspiracjami związanymi z powstawaniem „Barw ochronnych”.

Po trwającym ok, 1h i 40min seansie, wywiązała się dyskusja nad pytaniem o to, czy dziś, po 45 latach od ukazania się „Barw ochronnych”, obraz ludzi nauki przedstawiony w filmie jest nadal aktualny. Generalne opinie osób zabierających głos w dyskusji wskazywał, iż patologie przedstawione w „Barwach ochronnych” są ich codziennością.

W dyskusji pojawiały się różnorodne głosy, których podsumowanie przedstawiamy poniżej.

Zauważono, iż dla pozycji naukowca, w strukturach polskiej nauki nie liczą się jedynie jego osiągnięcia naukowe, ale koneksje i umiejętności odnalezienia się w złożonej rzeczywistości powiązań personalnych.

Zwracano uwagę na fikcyjność konkursów na stanowiska naukowe. Konkursy w procesie zatrudniania naukowców, które miały zapewnić otwarty, obiektywny i niezależny wybór najlepszych kandydatów, stały się instrumentem fasadowym. Dzieje się tak, ponieważ kryteria konkursowe ustalane mogą być w taki sposób, by konkurs wygrał ten, „kto ma go wygrać” – kandydat niekoniecznie najlepszy, ale za to popierany przez środowisko danej instytucji.

Podkreślono potrzebę budowania polskiej społeczności akademickiej na bazie sprawdzonych wzorców zachodnich. Przykładowo, w celu osłabienia roli powiązań personalnych w rozwoju kariery naukowej, można by położyć większy nacisk na mobilność naukowców, tak, by kolejne stopnie rozwoju naukowego musiały odbywać się w innych instytucjach. Tego rodzaju mobilność jest standardem na zachodzie i pomaga unikać tworzenia się koterii, a premiuje rzetelną pracę naukową.

W dyskusji podjęto również temat tego, czy hierarchiczne struktury społeczeństwa akademickiego da się stworzyć w sposób, który nie generowałby patologicznych skutków ubocznych. Skonkludowano, iż patologie nie są nieuniknionym kosztem systemu, który musimy zaakceptować, ale należy z nim walczyć.

Podkreślono istotną rolę profesorów i wyrażono oczekiwanie, że mając silną pozycję w strukturach akademickich powinni być inicjatorami pozytywnych zmian. Jednocześnie zwrócono uwagę, że możliwości oddziaływania pracowników naukowych o niskim statusie akademickim na mechanizmy rządzące nauką są niewielkie. 

W komentarzach do dyskusji pojawił się również wątek nieporównywalności różnych dziedzin nauki i konieczność pamiętania o tym, że nie ma uniwersalnych sposobów organizowania działalności naukowej, a każda dziedzina może mieć swoją specyfikę.

Nie obyło się bez analizy problemu sposobów oceny dorobku pracowników naukowych, jednak bez jednoznacznej konkluzji. Z jednej strony zwrócono uwagę, że skrupulatne rozliczanie naukowców na podstawie wskaźników bibliometrycznych przypisanych do publikacji może być sposobem wyeliminowania nieprawidłowości w nauce.  Z drugiej strony, wskazywano na ograniczenia takiego podejścia przejawiające się tym, że nie wszystko co w nauce ważne da się policzyć. Ze względu na limit czasu, nie podjęto gruntownej dyskusji tematu ocen okresowych pracowników naukowych, choć z pewnością może być to interesująca problematyka kolejnych spotkań.

Jako zjawisko negatywne nakreślono też władzę absolutną kierownictwa uczelni oraz brak wystarczającego finansowania badań naukowych.  Finansowanie nauki jest problemem szczególnie intrygującym, gdyż mimo ciągłego braku środków na prowadzenie badań, znajdują się one na wydawanie publikacji w płatnych wydawnictwach zagranicznych, które to wydawnictwa nie zawsze dbają o najwyższą jakość publikowanych tekstów i mogą sprzyjać pozorowaniu działalności naukowej.

Wśród czynników mogących pozytywnie wpływać na społeczność naukową wskazywano również: zakaz pracy członków rodzin w jednej organizacji finansowanej z budżetu państwa, przekazanie większej władzy w ręce gremiów składających się z aktywnych naukowców, czy  zwiększenie wpływu studentów i niesamodzielnych pracowników naukowych na decyzje podejmowane na uczelniach.

Uczestnikom przedstawiono także internetowy formularz  https://forms.gle/zqKGVM1fdsVXBDXw5, w którym mogli wpisywać swoje uwagi i sugestie. Formularz pozostaje nadal otwarty, zachęcamy do dzielenia się swoimi opiniami.

Uczestnicy przekazali sobie inspiracje lektur na temat polskiej nauki, polecono dwie publikacje książkowe:

Oskar Szwabowski, "Nekrofilna produkcja akademicka i pieśni partyzantów. Autoetnografia pracy akademickiej i dydaktycznej w czasach zombie-kapitalizmu" https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/101963/edition/94785/content?ref=L2NvbGxlY3Rpb25kZXNjcmlwdGlvbi83Nw

Krzysztof Jan Konsztowicz, „Gospodarka nie-wiedzy” https://www.ebooks43.pl/books/133/gospodarka-nie-wiedzy

Seans obejrzano ze strony Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych - https://wfdif.online/

dr Konrad Kulikowski

* Na plakacie wykorzystano kadr z filmu "Barwy ochronne"

 

Musisz się zalogować aby dodawać komentarze.

1.png6.png6.png1.png2.png8.png0.png