Nierówność stron w postępowaniach dyscyplinarnych - interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich
W ramach działalności Fundacji wielokrotnie uczestniczyliśmy w postępowaniach dyscyplinarnych na różnych uczelniach. Stajemy w obronie zarówno pokrzywdzonych pracowników naukowo-dydaktycznych jak i pracowników administracji uczelnianej.
Przyglądając się postępowaniom oraz analizując Ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, można dojść do wniosku, że osoba pokrzywdzona zgłaszająca nieprawidłowości na uczelni, nie ma żadnych szans w starciu z machiną władzy rektorsko-kierowniczej. Jest bowiem w postępowaniu dyscyplinarnym jedynie świadkiem.
Nieprawidłowości zgłaszane przez pracowników akademickich dotyczą w wielu przypadkach mobbingu. Należy zwrócić uwagę, że mobberem jest najczęściej przełożony czyli osoba z wyższym stopniem lub tytułem naukowym. W ten sposób osoby zgłaszające problemy do uczelnianej komisji dyscyplinarnej stają od razu na przegranej pozycji. Po pierwsze – zgłaszają najczęściej osobę będącą swoim przełożonym. Po drugie – zgłaszają osobę stojącą wyżej w hierarchii zawodowej, czy naukowej. A po trzecie ustawowo są pozbawione praw do udziału w sprawie na zasadzie strony. W ten sposób uniemożliwia się osobom zgłaszającym nieprawidłowości czynną obronę.
Status stron w postępowaniu dyscyplinarnym jest uregulowany w artykule art. 292 Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w którym można przeczytać: „Stronami w postępowaniu dyscyplinarnym są obwiniony i rzecznik dyscyplinarny”. Z artykułu tego wynika, że osoba pokrzywdzona w postępowaniu przed uczelnianą komisją dyscyplinarną nie jest stroną.
Stroną natomiast jest obwiniony/mobber, któremu przysługują wszelkie prawa do skutecznej obrony. Zgodnie z art. 292. ust 2. „Do obwinionego stosuje się odpowiednio przepisy art. 286 ust. 2”.
Zatem obwiniony ma prawo do:
1) składania wyjaśnień;
2) odmowy składania wyjaśnień;
3) odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania;
4) korzystania z pomocy wybranego obrońcy;
5) zgłaszania wniosków dowodowych;
6) zapoznania się po zakończeniu postępowania dowodowego w postępowaniu wyjaśniającym z zebranymi dowodami i zgłoszenia wniosku o jego uzupełnienie w terminach wyznaczonych przez rzecznika dyscyplinarnego.
Dlatego w imieniu Fundacji Science Watch Polska zwróciliśmy się do Rzecznika Praw Obywatelskich z prośbą o opinię czy art. 292. ust. 1. Ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nie narusza zasady równego traktowania osób uczestniczących w postępowaniu dyscyplinarnym przed uczelnianą komisją dyscyplinarną.
Rzecznik podjął zgłoszoną sprawę i skierował wystąpienie do Ministra Edukacji i Nauki z prośbą o rozważenie zasadności podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do przyznania pokrzywdzonemu statusu strony w postępowaniach dyscyplinarnych w sprawach studentów, doktorantów i nauczycieli
akademickich.
Sprawa opisana jest na stronie BIB RPO - https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uczelnie-dyscyplinarki-pokrzywdzony-uprawnienia-mein
Całe pismo Rzecznika do Ministra Edukacji i Nauki
 |
 |
 |
 |
