Zakończenie

Zasada równego traktowania i niedyskryminowania wynika z najważniejszego aktu prawnego, jakim jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, w której w art. 32 jest zapisane:

1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Zespół Fundacji Nauka Polska, realizując projekt omówiony w Raporcie, postanowił przedstawić stan wprowadzania procedur antymobbingowych przez władze polskich uczelni publicznych. Starano się również określić zakres podnoszenia świadomości w temacie zapobiegania mobbingowi poprzez organizowanie szkoleń dla pracowników naukowych oraz powołanie osoby mediatora, czyli osoby zajmującej się ugodowym rozwiązaniem sporów między pracownikami.

Na pismo z pytaniami, skierowane do 119 Rektorów uczelni, odpowiedzi otrzymano z 69 uczelni (57,98%). Raport nie obejmuje zatem 50 uczelni (42,02%), które na pismo nie dostarczyły odpowiedzi.

Wyniki sondażu wskazują, że:

– 54 uczelnie (78,26%) wprowadziły zgodnie z Art. 94³ § 1. Kodeksu Pracy tzw. wewnętrzną politykę antymobbingową, 15 uczelni (21,74%) planuje wprowadzenie procedur w najbliższym czasie,

– 24 uczelnie (34,78%) przeprowadziły szkolenia związane z zapobieganiem przemocy w miejscu pracy, 41 uczelni (59,42%) nie przeprowadziło szkoleń, a 4 uczelnie (5,80%) nie udzieliły odpowiedzi na pytanie,

– 30 uczelni (43,48%) nie odnotowało zgłoszeń mobbingowych w ciągu ostatnich 10 lat, w 35 uczelniach (50,72%) odnotowano od 1 do 14 zgłoszeń mobbingowych, a 4 uczelnie (5,80%) nie udzieliły odpowiedzi na pytanie,

– 17 uczelni (24,64%) wprowadziło zgodnie z Ustawą 2.0 funkcję mediatora, 51 uczeni (73,91%) nie ustanowiło funkcji mediatora, a 1 (1,45%) uczelnia nie odpowiedziała na pytanie.

Stan wprowadzania procedur antymobbingowych i uświadamiania społeczności akademickiej w zakresie zapobiegania mobbingowi wydaje się być niewystarczający. Dlatego ważne jest dalsze monitorowanie procesów wprowadzania i respektowania przez wszystkie uczelnie tych procedur poprzez:

1. Opracowanie publikacji dotyczącej dobrych praktyk antymobbingowyh na uczelniach, dzięki czemu podmioty ujednolicą wprowadzane procedury i sposoby poszerzania wiedzy środowiska akademickiego w tej tematyce.
2. Upowszechnienie katalogu zachowań uznanych za praktyki mobbingowe wśród pracowników naukowych, co pozwoliłoby na lepsze zrozumienie zjawiska i przyczyniłoby się do szerszego zapobiegania działaniom noszącym znamiona mobbingu.
3. Zorganizowanie debaty w środowisku akademickim, która może przyczynić się do wzrostu świadomości w zakresie szkodliwości stosowania przemocy psychicznej w miejscu pracy oraz do wypracowania standardów postępowania w przypadku ujawnienia mobbingu.
4. Wprowadzenie ujednoliconych procedur antymobbingowych na wszystkich uczelniach, określających, np. składanie skarg i powoływanie zespołu specjalistów rozstrzygających w sprawach konfliktowych, określenie zachowań podlegających sankcjom oraz kar za przekraczenie niedozwolonych zachowań.
5. Powołanie do pełnienia roli Rzecznika Praw Naukowców (RPN) osoby niezwiązanej ze środowiskiem naukowym. W środowisku mocno zhierarchizowanym, jakim jest uczelnia, często dochodzi do łamania prawa. Mobberami, jak pokazują sondaże <LINK>, są najczęściej przełożeni, posiadający władzę i związani z osobami zajmującymi eksponowane stanowiska. W takiej sytuacji bardzo trudno jest pracownikom na niższych szczeblach kariery naukowej dochodzić swoich roszczeń. Dlatego bardzo ważne jest, aby osoby pokrzywdzone miały możliwość zwrócenia się z problemami do osoby niezależnej zawodowo i neutralnej wobec skonfliktowanych osób.
6. Objęcie opieką antymobbingową studentów i pracowników administracyjnych, ponieważ są to dwie bardzo wrażliwe grupy wchodzące w skład środowiska akademickiego, które często stają się ofiarami przemocy psychicznej ze strony kadry naukowej.
7. Objęcie opieką psychologiczną i prawną osób, które doświadczyły mobbingu. Niejednokrotnie osoby poszkodowane walczą o swoje prawa poza murami uczelni, a osoba poszkodowana staje w opozycji do machiny uczelnianej zatrudniającej licznych prawników. W polskim prawie to poszkodowany musi udowodnić winę pracodawcy w zakresie mobbingu, co jak wiadomo jest procesem bardzo długim i niejednokrotnie kosztownym, zostawiającym uszczerbek na zdrowiu. Zatem bezpłatna pomoc prawna i psychologiczna dla ofiar mobbingu wydaje się być pożądana.

Procedury antymobbingowe i ich przestrzeganie już dziś powinny znajdować szczególną uwagę w środowisku akademickim. Obowiązki wprowadzane procedurami muszą stanowić prosty i spójny system, stosowany jednolicie we wszystkich jednostkach akademickich. Przekazywanie wiedzy społeczności  i szkolenia w tym zakresie, należy oprzeć na współpracy środowiska akademickiego z instytucjami wyznaczonymi do zadań antymobbingowych, jak np. Państwowa Inspekcja Pracy.

W szerszej perspektywie wyniki przedstawione w Raporcie powinny dostarczyć wiedzy w zakresie zaangażowania władz uczelni publicznych w dostrzeganie zjawiska mobbingu, ich dbałość o dostarczenie nauczycielom akademickim wiedzy, pozwalającej odróżnić mobbing od dbałości o wysoki poziom standardów w środowisku pracy, oraz pomóc zrozumieć pojęcie i zauważyć szkodliwość tego rodzaju przemocy społecznej. Zawarte w Raporcie dane informują także o podmiotach wysoko zaangażowanych w dbałość o higienę pracy pracowników oraz dbałość władz o podnoszenie standardów relacji w środowisku, które wychowuje i kształtuje elitę naszego społeczeństwa.

Środowisko naukowe od wielu lat czyni starania, aby podnosić standardy nauczania. Trudno jednak przekazać dobre wzorce studentom bez wskazania ich własnym przykładem. Zespół Fundacji Nauka Polska zwraca uwagę społeczności akademickiej, iż potrzeba podnoszenia standardów higieny pracy w środowisku akademickim powinna następować równolegle z podnoszeniem standardów w nauce, jako nieodzowna składowych tego postępu. Nauczyciele akademiccy kształtujący elitę naszego kraju byli i są ważnym wzorcem dla wychowanków. To właśnie społeczność akademicka powinna zwrócić najwyższą uwagę, jakie wzorce zachowań wyniosą absolwenci opuszczając mury. Stąd przede wszystkim uczelnie powinny znajdować się w czołówce krajowych podmiotów stosujących procedury i działania antymobbingowe, prowadząc w tym kierunku badania, być jednocześnie wzorcem dla innych instytucji.

Musisz się zalogować aby dodawać komentarze.